La condena del “filosofar en lengua vulgar” de Evyenios Vúlgaris

Alvar Nuño, G. y Borsari, E. (2021). “La Educación para los niños cortesanos en los dos primeros tratados pedagógicos del Humanismo Castellano (ss. XVXVI)”, Librosdelacorte.Es 22, pp. 141-182.

Anguelu, A. (1976). Ιώσηπος Μοισιόδαξ, Απολογία, introd. y ed. A. Anguelu, [Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Στοχαστική Πεζογραφία 35], Atenas: Ερμής.

–––. (1994). Α. Κοραής, Ύλη Γαλλο-γραικικού Λεξικού, introd. y ed. A. Anguelu [Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Στοχαστική Πεζογραφία 59], Atenas: βιβλιοπωλείον της “Εστίας”.

Bádenas, P. (1984). “La transcripción del griego moderno al español”, Revista española de lingüística 14.2, 271-289.

Batalden, S. (1982). Catherine II’s Greek Prelate: Eugenios Voulgaris in Russia 1771-1806 [East European Monographs 115], Nueva York: Columbia University Press.

Bobu-Stamati, E. (1998). E. Μπόμπου-Σταμάτη, Ο Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία – Εργογραφία 1700-1754, Atenas: Μορφωτικό Ίδρυμα Ελληνικής Τραπέζης.

Castillo Didier, M. (2019). Eugenio Vúlgaris y la Ilustración griega, Santiago: Centro de Estudios Griegos, Bizantinos y Neohelénicos “Fotios Malleros” –Universidad de Chile.

Coraís, A. (1964-1984). Α. Κοραής, Αλληλογραφία, C. Dimarás, A. Anguelu, E. Cumarianú y E. Franguiscos (eds.) (Κ. Δημαράς – Α. Αγγέλου – Αι. Κουμαριανού – Ε. Φραγκίσκος), 6 vols. Atenas: Όμιλος Μελέτης τοῦ Ελληνικού Διαφωτισμού – Εστία.

Cordatos, Y. (1973). Γ. Κορδάτος, Ιστορία του γλωσσικού μας ζητήματος, 5ª ed. Atenas: εκδόσεις Μπουκουμάνη.

Cumas, C. (1830-1832). Κ. Κούμας, Ἱστορίαι τῶν ἀνθρωπίνων πράξεων ἀπὸ τὸ ἀρχαιοτάτων χρόνων ἕως τῶν ἡμέρων μας, ἐκ παλαιών ἀπανθισθεῖσαι καὰ τὰ νεώτερα ἐξ ἀρίστων Γερμανῶν ἱστοριογράφων ἐλευθέρως μεταφρασθεῖσα, 12 vols., Viena: ἐκ τῆς τυπογραφίας Ἀντωνίου Αὑκούλου (Anton v. Hayhul).

Damaskinós, D. (2008). Δ. Δαμασκηνός, Το γλωσσικό ζήτημα κατά την περίοδο πνευματικής αναγέννησης του νέου Ελληνισμού (1774-1821), Salónica.

Damodós, V. (1759). Ἐπίτομος λογικὴ κατ᾿ Ἀριστοτέλην καὶ Τέχνη ῥητορική κοινῇ φράσει συντεθεῖσα παρὰ τοῦ σοφωτάτου Βικεντίου Δαμῳδοῦ Κεφαληνιέως, νῦν πρῶτον τύποις ἐκδοθεῖσα ἀναλώμασι μὲν τοῦ τιμιωτάτου κυρίου Πολυζώη Σπύρου τοῦ ἐξ Ἀργυροκάστρου, προτροπὴ δὲ καὶ ἐπιδιορθώσει Γεωργίου ἱερέως Φατζέα τοῦ Κηθυρέως, Venecia: παρὰ Ἀντωνίῳ τῷ Τζάττα.

Dimarás, C. (2000). Κ. Δημαράς, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Από τις πρώτες ρίζες ως την εποχή μας, 9ª ed. Atenas: Γνώση.

Fotópulos, A. (1988-1990). Α. Φωτόπουλος, “Έλεγχος του ψευδοταλανισμού της Ελλάδος. Ορθόδοξη απάντηση στη δυτική πρόκληση περί τα τέλη του ΙΗ’ αιώνα”, Μνημοσύνη 11, pp. 302-364.

González Rolán, T. y Saquero Suárez-Somonte, P. (2007). “La primera huella de Plutarco latinizado en la Castilla de mediados del siglo XV: el tratado pedagógico de Rodrigo Sánchez de Arévalo”, Revista de Estudios Latinos 7, pp. 131-152.

Kitromilidis, P. (2000). Π. Κιτρομηλίδης, Νεοελληνικός Διαφωτισμός. Οι πολιτικές και κοινωνικές ιδέες, trad. St. Nicoludi (μεταφ. Στ. Νικολούδη), 3ª ed. Atenas: Μορφωτικό Ίδρυμα Ελληνικής Τραπέζης [1ª ed. 1996].

–––. (2004). Π. Κιτρομηλίδης, Ιώσηπος Μοισιόδαξ. Οι συντεταγμένες της βαλκανικής σκέψης τον 18ο αιώνα, 2ª ed. Atenas: Μορφωτικό Ίδρυμα Ελληνικής Τραπέζης [1ª ed. 1985].

Legrand, É. (1874). N. Sophianos, Grammaire du grec vulgaire et traduction en grec vulgaire du traité de Plutarque Sur l’éducation des enfants, É. Legrand [Monuments pour servir à l’étude de la langue et de la littérature néo-hellénique, nouvelle série II], 2ª ed. París (1ª ed. París 1870).

Mackridge, P. (2009). Language and National Identity in Greece 1766-1976. Oxford: Press.

Marín Casal, G. (2024a). El griego vernáculo como lengua de cultura en el siglo XVIII: el romaico de Dimitrios Catardsís y las propuestas lingüísticas de Vikendios Damodós, Iósipos Misiódax y Evyenios Vúlgaris (tesis doctoral). Madrid: UCM.

–––. (2024b). “Evyenios Vúlgaris (1716-1806): un ilustrado al servicio de la ortodoxia”, Byzantion Nea Hellás, 43, 395-423.

Megas, A. E. (1927). Α. Ε. Μέγας, Ιστορία του γλωσσικού ζητήματος. Μέρος Β’ Αιώνες γλωσσικών συζητήσεων (1750-1926), Atenas: βιβλιοπωλείον της Εστίας, Reimpresión Atenas – Ioánnina: εκδόδεις Δωδώνη, 1997.

Meletiadis, J. (2006). Χ. Μελετιάδης, Αναγεννησιακές τάσεις στη νεοελληνική λογιοσύνη: Νικόλαος Σοφιανός, Salónica: Βάνιας.

Misiódax, I. (1761). Ι. Μοισιόδαξ, “Προοίμιον του μεταφραστού”, Ηθική Φιλοσοφία μεταφρασθείσα εκ του ιταλικού ιδιώματος παρά Ιωσήπου Ιεροδιακόνου του Μοισιόδακος, volumen I, Venecia: παρά Αντωνίῳ τῴ Βόρτολι, XI-XLIV.

Morales Ortiz, A. (2005). “Notas sobre Nicolás Sofianós y su traducción al griego vulgar del tratado De liberis educandis de Pseudo-Plutarco”, Myrtia 20, pp. 191-206.

Papadópulos, Z. J. (1977). Νικόλαος Σοφιανός, Γραμματική της κοινής των Ελλήνων γλώσσης, επιμέλεια – εισαγωγή Θ. Χ. Παπαδόπουλος, Atenas: Κέδρος.

Politis, L. (1994). Λ. Πολίτης, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Atenas: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

Psalidas, A. (1795). Α. Ψαλίδας, Καλοκινήματα ἤτοι Ἐγχειρίδιον κατὰ φθόνου καὶ κατὰ τῆς Λογικῆς τοῦ Εὐγενίου, Viena, 1795.

Psimmenos, N. (1995). Ν. Ψημμένος, ““Ἕκσυρικτέον ἄρα τὰ χυδαϊστὶ φιλοσοφεῖν ἐπαγγελλομένα βιβλιδάρια”. Απόπειρα ερμηνείας”, Ο Ερανιστής 20, pp. 47-57.

Rotolo, V. (1965). A. Koraìs e la questione della lingua in Grecia [Quaderni dell’Istituto di Filologia Greca della Università di Palermo 4], Palermo: Presso l’Accademia.

Sazas, C. (1870). Κ. Σάθας, Νεοελληνικῆς Φιλολογίας παράρτημα. Ἱστορία τοῦ ζητήματος τῆς νεοελληνικῆς γλώσσης, Atenas: ἐκ τῆς τυπογραφ. τῶν τεκνῶν Ἀνδρ. Κορομηλᾶ, 1870.

Sofianós, N. (1544). Νικόλαος Σοφιανός, Παιδαγωγός, Venecia: ἐν οἰκίᾳ Βαρθολομαίου τοῦ Καλλιγράφου.

Stiernon, D. (2002). “Eugène Boulgaris”, en C. G. Conticello y V. Conticello (eds.), La Théologie Byzantine et sa tradition II (XIIIe – XIXe s.), Turnhout: Brepols, pp. 721-848.

Vúlgaris, E. (1766). Ε. Βούλγαρης, Ἡ Λογικὴ ἐκ τῶν παλαιῶντε καὶ νεωτέρων συνερανισθείσα ὑπὸ Εὐγενίου διακόνου τοῦ Βουλγάρεως [...], ἐκδοθεῖσα σπουδῇτε καὶ φιλοτίμῳ δαπάνῃ τοῦ ἐλλογιμωτάτου καὶ ἐξοχωτάτου ἐν ἰατροφιλοσόφοις κυρίου Θωμᾶ Μανδακάσου τοῦ ἐκ Καστορίας, Leipzig: ἐν τῇ τυπογραφίᾳ τοῦ Βρεΐτκόπφ [Breitkopf].

–––. (1782). E. Βούλγαρης, Ἀλφάβητον Ἑλληνικόν, San Petersburgo: εν τῄ Αυτοκρατορικῄ Ακαδημίᾳ των Επιστημῶν, 1782.

–––. (1797). E. Βούλγαρης, Ἐπιστολή τοῦ σοφωτάτου κυρίου Εὐγενίου Ἀρχιεπισκόπου πρώην Σλαβωνίου καὶ Χερσώνος, τῷ ὁσιωτάτῳ καὶ λογιωτάτῳ ἐν Ἱεροδιακόνοις κυρίῳ Παγκρατίῳ, Trieste: ἐν τῇ τυπογραφίᾳ Ἰωάννου Μπατίστα Σπερανδίου.

–––. (1805). Ε. Βούλγαρης, Σχόλια εἰς τὸ τέταρτον βιβλίον τῆς Θεοδώρου τοῦ Γαζῆ Γραμματικῆς, συντεθέντα εἰς τὴν λατινικὴν διάλεκτον παρὰ Ἠλίου Ἀνδρέου [Élie André] Βουρδιγαληνσίου [...], Viena: παρὰ Ἰωάννᾳ Σχραίμβλ, 1805.